“tja mevrouw, dat is heel leuk dat duurzaam ondernemen, maar voor ons werkt dat niet want wij bepalen niet zelf wat we maken. De klant stuurt de tekening en daar hebben wij geen invloed op”. Dit is een opmerking die ik vaak hoor, bij de MKB-bedrijven die ik als innovatieadviseur bij Syntens bezoek.
Toeleveranciers
Slechts 15% van de Nederlandse Maakindustrie produceert eigen ontworpen producten, de rest produceert onderdelen, of producten in opdracht van anderen. Betekent dit dat voor 85% van de bedrijven duurzaam ondernemen onmogelijk is? Nee.
De 5e stap uit het LiDS-Wiel (zie 5 blogs terug) gaat namelijk over schoon produceren. En dat kan ieder bedrijf toepassen. En als het goed is bespaart het nog energie, en geld, ook.
Gezond verstand
Een jaar geleden heeft Stimular een presentatie gegeven over duurzaamheid in de industrie. In deze presentatie staan vele tips die met name voor metaalbedrijven relevant zijn. De meeste tips zijn eigenlijk nogal voor de handliggend en gebaseerd op gezond verstand, met je bedrijf omgaan zoals je ook thuis met de zaken omgaat. Ik haal er hier een paar uit, voor alle tips verwijs ik naar de presentatie: aan (zet ze ’s nachts echt uit). Net als de TV thuis dus.
1 Pak het standby gebruik van de machines aan (zet ze ’s nachts echt uit). Net als de TV thuis dus.
2 Perslucht: lekken dichten, ’s nachts uit, vervang blaaspistolen door HR pistolen.
3 Lassen: Vernieuw trafo’s, die zijn veel zuiniger geworden!, Op maat ventileren (tot 20% besparing)
4 Ovens: warmte terugwinnen, goed inplannen.
5 Spuitcabine: keuze van de lakken. Overleg met je leverancier. Er zijn bijvoorbeeld low-bake poedercoatings in de handel die op lagere temperaturen uitharden.
6 Heftrucks: zuinig heffen (liever hoog en dan laten zakken) en rijden (niet in de hoogste stand)
7 Afval: scheiden, maar ook zorgen dat de spanen droog zijn. Bijvoorbeeld door een ander proces, of door een spanenwasser te gebruiken.
8 Restjes opgebruiken, maak afspraken met je leverancier over de (retour)verpakking
Spijkstaal
Deze presentatie van Stimular werd trouwens gegeven tijdens een bijeenkomst bij Spijkstaal, een prachtig duurzaam bedrijf in Spijkenisse. Zij hebben tal van voorbeelden van duurzaam ondernemen in het bedrijf.
Nieuwe schoenen
Tijdens de rondleiding vroeg een deelnemer zich af, wat Spijkstaal kon doen als de voorraden en de diversiteit van de voorraad zou stijgen. Kan er dan nog een hal worden bijgebouwd? De directeur van Spijkstaal (Win Heijboer, helaas overleden in 2011) antwoordde: “Dat doen we net als thuis, dan moeten we eerst opruimen en uitmesten. Thuis bouw ik ook niet een schuur erbij omdat ik nieuwe schoenen heb gekocht. “ Gezond verstand voor op dus.
1 miljoen
Ook heeft Spijkstaal een rigoureus wervingsbeleid: men neemt alleen personeel aan dat binnen 25 km van het bedrijf woont. Dit om de woon-werk kilometers te beperken. “we werken onder de rook van Rotterdam. In een straal van 25 km wonen ruim 1 miljoen mensen. Daar moeten toch die 70 werknemers voor ons te vinden zijn? “
Taal
Tenslotte een voorbeeld van een maatschappelijke bijdrage: de medewerkers van andere nationaliteiten werd een Nederlandse taalcursus aangeboden, o.a. ter verhoging van de veiligheid op het werk. “we hebben ruimte genoeg, neem je echtgenote mee.” Luidde het en zo heeft Spijkstaal een rol van betekenis gehad bij de integratie van allochtone vrouwen in Spijkenisse door het leren van de taal.
Schoon produceren gaat dus in de eerste instantie over het kiezen voor de meest zuinige en schone processen, ten tweede over het goed onderhouden en up-to-date houden van de machines en infrastructuur en verder over veel gezond verstand en een dosis creativiteit om ook afwijkende ideeen op te pakken.
